ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОҚУШЫЛАР МЕН МҰҒАЛІМДЕРДІҢ БИОЛОГИЯДАН ЗЕРТТЕУШІЛІК ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІ

Авторлар

  • Абділдаұлы Алем І. Жансүгіров атындағы Жетісу университеті, Қазақстан Республикасы, Талдықорған қ. https://orcid.org/0000-0002-3048-0602
  • Бахтаулова Алефтина Сембаевна І. Жансүгіров атындағы Жетісу университеті, Қазақстан Республикасы, Талдықорған қ. https://orcid.org/0000-0001-6328-6438
  • Мукашева Данагул Мадияровна І. Жансүгіров атындағы Жетісу университеті, Қазақстан Республикасы, Талдықорған қ. https://orcid.org/0000-0002-1590-5852
  • Курабаева Фарида Альмырзиновна Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті, Қазақстан Республикасы, Павлодар қ. https://orcid.org/0009-0004-4491-6536

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.53355/ZHU.2025.116.3.001

Түйінді сөздер:

жаратылыстану, биологиялық білім, зерттеушілік құзыреттілік, ізденуге негізделген оқыту, педагогика

Аннотация

Бұл зерттеу Қазақстанның жаңартылған білім беру бағдарламасы аясында мектеп оқушылары мен биология пәні мұғалімдерінің ғылыми-зерттеу құзыреттілігінің қазіргі деңгейін талдайды. Зерттеу биология бағдарламасының ғылыми ойлауды дамытудағы тиімділігін бағалайды, оқушылардың теориялық білімдері мен практикалық дағдыларының арасындағы өзара байланысын зерттейді және мұғалімдердің кәсіби біліктілігі мен оқыту тәсілдерінің білім алушылардың зерттеушілік қабілеттерін қалыптастырудағы рөлін айқындайды. Әдістемелік тұрғыдан зерттеу аралас әдістерге негізделген: сауалнама, сұхбат және сыныптағы бақылау қолданылды. Нәтижелер оқушылардың зерттеу құзыреттілігі концептуалды түсінікті практикалық тәжірибемен ұштастыруға тәуелді екенін көрсетті, ал мұғалімдердің педагогикалық шеберлігі оқушылардың сабаққа қатысуы мен мотивациясына айтарлықтай ықпал етеді. Зерттеу нәтижелері биологияны оқытуда интерактивті және жобалық әдістерді енгізу қажеттілігін дәлелдейді. Халықаралық көрсеткіштер, мысалы, PISA бағдарламасы, ғылыми құзыреттілікті білім алудың негізгі нәтижесі ретінде дамытудың маңыздылығын ерекше атап өтеді. Ғылыми құзыреттілік – бұл білім, дағды, сыни ойлау және ғылыми ақпаратты тиімді жеткізу қабілетінің үйлесімі. Қазіргі заман – технологиялық прогресс, экологиялық сын-қатерлер мен жаһандық денсаулық мәселелері тоғысқан кезең – осындай құзыреттердің маңызын арттыра түсуде.

Жүктеулер

Жарияланды

30.10.2025