АДАМ КАПИТАЛЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ӘСЕРІН БАҒАЛАУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.53355/ZHU.2024.110.1.017Түйінді сөздер:
адами капитал, адами капиталды дамыту индексі, білім беру шығындары, ҒЗТКЖ шығындары, , бәсекеге қабілеттілікАннотация
Осы зерттеуде білім мен ғылымның жаһандық ауқымда да, Қазақстан Республикасында да адами капиталды қалыптастыруға әсерін бағалау мәселесі көтеріледі. Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) елдерінің жалпы әлемдік трендімен және көрсеткіштерімен салыстыра отырып, Қазақстан Республикасындағы Адам дамуы индексінің (Human Development Index, HDI) динамикасына талдау жасалды. Зерттеу нәтижелері адам дамуының тұрақты, бірақ орташа деңгейін көрсетеді, бұл ретте Қазақстан Республикасы әлемдік көрсеткіштерден асып түседі, дегенмен ЭЫДҰ елдерінен төмен. Жаһандық пандемияның әсерінен, әсіресе білім беру және ғылым секторларында адам дамуының төмендеуінің жалпы тенденциясына ерекше назар аударылады. Елдегі білім беру жүйесі қоғамның зияткерлік әлеуетіне, еңбек өнімділігіне және ғылыми саланың дамуына әсер ету тұрғысынан талданады. Білім беру шығындарының құрылымындағы қайшылықтар анықталды, жоғары білім беру жүйесін сынауға және елдегі ғылымның даму деңгейіне баса назар аударылды. Зерттеу сонымен қатар білім мен ғылымды дамытуға инвестициялар арқылы елдегі адами капиталдың даму деңгейін жақсарту бойынша ұсыныстар бере отырып, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың (ҒЗТКЖ) ішкі шығындарын талдауды қамтиды.
Түйінді сөздер: адами капитал, адами капиталды дамыту индексі, білім беру шығындары, ҒЗТКЖ шығындары, бәсекеге қабілеттілік.